پنج اشتباه رایج در تهیه اظهارنامه مالیاتی و نحوه جلوگیری از آن‌ها

مقدمه

تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی یکی از وظایف سالانه هر مؤدی مالیاتی است که رعایت دقت در آن می‌تواند از اعمال جرایم سنگین و اختلافات مالیاتی جلوگیری کند. اما متأسفانه بسیاری از کسب‌وکارها، به‌ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط، در این مسیر مرتکب اشتباهاتی می‌شوند که پیامدهای حقوقی، مالی و اعتباری جدی در پی دارد.

۱. ثبت ناقص یا اشتباه درآمدها

یکی از رایج‌ترین اشتباهات، اعلام نکردن کامل درآمدهای واقعی شرکت است؛ چه به‌صورت عمدی برای کاهش مالیات، و چه به دلیل نقص در ثبت و مستندسازی فروش‌ها.

راهکار:

• تطبیق دقیق دفاتر با صورت‌های بانکی و فاکتورها
• استفاده از نرم‌افزارهای یکپارچه فروش و حسابداری
• بررسی تطابق درآمد با گزارش سامانه مؤدیان

۲. کسر هزینه‌های غیرواقعی یا فاقد سند رسمی

درج هزینه‌هایی که فاقد فاکتور رسمی یا قرارداد معتبر هستند، نه‌تنها پذیرفته نمی‌شود، بلکه می‌تواند به ظن تقلب مالیاتی نیز منجر شود.

راهکار:

• دریافت فاکتور رسمی از تأمین‌کنندگان
• نگهداری مستندات پرداخت (مانند فیش واریز یا رسید بانکی)
• طبقه‌بندی صحیح هزینه‌ها در نرم‌افزار حسابداری

۳. استفاده نادرست از کدینگ حساب‌ها

درج اشتباه در سرفصل‌های حساب‌ها باعث مغایرت در گزارش‌های مالی می‌شود و در حسابرسی به‌عنوان نقطه ضعف تلقی خواهد شد.

راهکار:

• استفاده از کدینگ استاندارد حسابداری
• مشورت با مشاور حسابداری در زمان تهیه تراز آزمایشی
• کنترل نهایی قبل از بستن حساب‌ها

۴. عدم ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی

تأخیر در ارسال اظهارنامه یا عدم ارسال آن منجر به جریمه‌ای معادل ۳۰٪ مالیات متعلقه و محرومیت از معافیت‌ها خواهد شد.

راهکار:

• تعیین تقویم مالیاتی سالانه و یادآوری‌های سیستمی
• استفاده از خدمات شرکت‌های مالیاتی برای ارسال دقیق و به‌موقع
• بررسی وضعیت پورتال مالیاتی شرکت قبل از موعد نهایی

۵. عدم ارائه اظهارنامه واقعی در تطابق با اسناد بانکی

سامانه‌های مالیاتی به گزارش‌های بانکی دسترسی دارند. اگر ارقام اظهارنامه با گردش حساب بانکی ناسازگار باشد، مشمول بررسی ویژه و حتی حسابرسی مضاعف خواهد شد.

راهکار:

• ثبت دقیق کلیه ورودی‌ها و خروجی‌های بانکی
• استفاده از ابزارهای تطبیق بانکی خودکار
• پرهیز از استفاده از حساب‌های شخصی برای عملیات شرکت

نتیجه‌گیری

تهیه یک اظهارنامه صحیح، کامل و به‌موقع نه تنها از اعمال جرایم و هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند، بلکه در صورت بروز اختلاف نیز، توان دفاع از منافع مالیاتی شرکت را افزایش می‌دهد. بهترین راهکار، استقرار سیستم مالی دقیق و بهره‌گیری از مشاوران حرفه‌ای در کنار آموزش مستمر تیم مالی است.